Aralin 2.3 Sanaysay ng Taiwan

Dito sa Aralin 2.3 naglakbay kami sa bansang Taiwan. Wala akong ideya kung ano man ang aming tatalakayin dito dahil wala naman akong masyadong alam sa bansang Taiwan. Ang alam ko lang ay dito nanggaling ang kinababaliwan kong palabas na "Meteor Garden". Yun lamang at wala nang iba.

Ngunit nang amin ng nga itong natalakay. Marami na akong nalaman. Kaugnay dito ang sanaysay na pinamagatang "Ang Kababaihan ng Taiwan: Ngayon at Noong Nakalipas ng 50 Taon" Kasama dito ang awit na pinamagatang "Dalagang Pilipina" na may koneksyon sa sanaysay. Ang isa pang akda ay pinamagatang "Pagbibigay Kapangyarihan sa Kababaihang Pilipino sa Pamamagitan ng Estadistikang Kasarian" na galing naman sa atin. Bukod sa mga akda, pinag-aralan naman natin ang Sanaysay at Pangatnig.





“Dalagang Pilipina” 
isinulat ni Jose Corazon De Jesus at sa musika ni Jose G. Santos.

Ang dalagang Pilipina, parang tala sa umaga 
Kung tanawin ay nakaliligaya
May ningning na tangi at dakilang ganda 
Maging sa ugali, maging sa kumilos 
mayumi, mahinhin, mabini ang lahat ng ayos 
Malinis ang puso maging sa pag-irog 
may tibay at tining ng loob 
Bulaklak na tanging marilag, 
ang bango ay humahalimuyak
Sa mundo’y dakilang panghiyas, 
pang-aliw sa pusong may hirap. 
Batis ng ligaya at galak, 
hantungan ng madlang pangarap. 
Iyan ang dalagang Pilipina, 

karapat-dapat sa isang tunay na pagsinta.

ANG KABABAIHAN NG TAIWAN, NGAYON AT NOONG NAKARAANG 50 TAON

Isinalin sa Filipino ni Shiela C. Molina

Ang bilang ng populasyon ng kababaihan sa mundo ay 51% 0 2% na mataas kaysa kalalakihan. Maaaring isipin ng ilan na ang kababaihan ay nakakukuha ng parehong pagkakataon at karapatan gaya ng kalalakihan. Ilang kababaihan lamang ng buong mundo ang nakakukuha ng pantay na karapatan at paggalang tulad ng kalalakihan. Ang tungkulin at kalagayan ng kababaihan ay unti-unting nagbabago sa nakalipas na 50 taon. Ito ay makikita sa dalawang kalagayan: una ang pagpapalit ng gampanin ng kababaihan at ikalawa ay ang pag-unlad ng kanilang karapatan at kalagayan. Nakikita ito sa Taiwan.

Ang unang kalagayan noong nakalipas na 50 taon, ang babae sa Taiwan ay katulad ng kasambahay o housekeeper. Ang tanging tungkulin nila ay tapusin ang hindi mahahalagang gawaing-bahay na hindi natapos ng kanilang asawa. Ang mga babae ay walang karapatang magdesisyon dahil sa kanilang mababang kalagayan sa tahanan.

           

 Ngayon, nabago na ang tungkulin ng mga babae at ito ay walang naging kumplikado. Sa bahay ng mga Taiwanese, sila pa rin ang may pananagutan sa mga gawaing-bahay. Ngunit sa larangan ng trabaho, inaasahang magagawa nila kung ano ang nagagawa ng kalalakihan. Sa madaling salita, dalawang mabibigat na tungkulin ang nakaatang sa kanilang balikat.

           

 Ang ikalawang kalagayan ay pinatutunayan ng pagtaas ng kanilang sahod, pagkakataong makapag-aral, at mga batas na nangangalaga sa kanila. Karamihan sa mga kumpanya ay nagbibigay ng halaga sa kakayahan ng  babae at ang kinauukulan ay handang kumuha ng  mga babaeng may kakayahan at masuwelduhan ng mataas. Tumataas ang pagkakataon na umangat ang babae sa isang kumpanya at nakikita na ring may mga babaeng namamahala. Isa pa, tumaas ang pagkakataon para sa mga babae pagdating sa edukasyon. Ayon sa isang estadistika mula sa gobyerno, higit na mataas ang bilang ng mga babaing nag-aaral sa kolehiyo kung ihahambing sa kalalakihan makalipas ang 50 taon.

            

At ang huling kalagayan ay ang pagbabago ng mga batas para sa pangangalaga sa kababaihan ay nakikita rin. Halimbawa, sa Accton Inc., isa sa mga nangungunang networking hardware manufacturer sa Taiwan, ginawa nang isang taon ang maternity leave sa halip na 3 buwan lamang. ang gobyerno ng Taiwan ay gumagawa ng batas sa pagkakaroon ng pantay na karapatan upang higit nilang mapangalagaan ang kababaihan.     

            

Bilang pagwawakas, naiiba na ang gampanin ng mga babae at higit itong mapanghamon kung ihahambing noon. Ang kanilang karapatan at kahalagahan ay binibigyan na ng pansin. Ngunit hindi ito nangangahulugan na ang mga babae ay tumatanggap na  ng pantay na posisyon at pangangalaga sa lipunan. Mayroon pa ring kumpanya na hindi makatarungan ang pagtrato sa mga babaing lider nito. Marami pa ring kalalakihan ang nagbibigay ng mabigat na tungkulin sa kanilang asawa sa tahanan. Ito ay matuwid pa rin sa kanila. Marami pa ring dapat magbago sa kalagayan ng kababihan sa Taiwan at malaki ang aking pag-asa na makita ang ganap at pantay na karapatan nila sa lipunan.

Sanaysay

Ang Sanaysay ay isang matalinong pagkukuro ng sumulat tungkol sa isang paksa? Ito ay 

isang genre o sangay ng panitikan na nasusulat sa anyong tuluyan na maaaring tumalakay 

sa anumang isyu sa kapaligiran maging tao, hayop, pook, pangyayari, bagay, at guni-guni.

Ayon kay Alejandro Abadilla, ang sanaysay ay pagsasalaysay ng isang sanay. Kaya’t ang 

sinumang susulat nito ay nangangailangan na may malawak na karanasan, mapagmasid sa 
kapaligiran, palabasa, o nagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa paksang napiling isulat. 
Nararapat na magpokus sa isang paksa lamang at maghanda ng balangkas upang magkaroon 

ng kaisahan ang daloy ng mga ideya. 

Tinatawag na mananalaysay ang manunulat ng sanaysay. Kinakailangan ng masinig na pag-aaral at kasanayan ng sinumang susulat nito. Katunayan, kabilang sa matatawag na sanaysay 
ang mga akdang pandalub-aral gaya ng tesis, disertasyon, pamanahong papel, at panunuri, 
at ang mga sulating pampamahayagan gaya ng tanging lathalain.

PAGBIBIGAY KAPANGYARIHAN SA KABABAIHANG PILIPINO

SA PAMAMAGITAN NG ESTADISTIKANG KASARIAN

“Babae, pasakop kayo sa inyong asawa, “ isang pahayag na hinango sa Banal na Aklat at naging panuntunan ng balana rito sa daigdig sa lahat ng panahon.

           

 Lahat ng bagay ay nagbabago kaya nga walang permanente sa mundo. Ang dating kiming tagasunod lamang ay natutong tumutol laban sa karahasan sapagkat hindi na matanggap ang dinaranas na kaapihan. Kaniyang ipinaglaban ang sariling karapatan upang makapagpasiya sa sarili. Lakas-loob din niyang hiningi ang karapatang maisatinig ang matagal nang nahimbing na pagnanasang maging katuwang hindi lamang sa tahanan kundi maging sa paghubog ng lipunan para sa isang maunlad, matahimik at kaaya-ayang kinabukasan.

            

Sa ngayon, ang kababaihan ay unti-unti na ring napahalagahan. Hindi man ito maituturing na ganap dahil sa patuloy na mga karahasang pantahanan na pawang mga kababaihan ang nagiging biktima. Ang sexual harassment na madalas na daing ng mga kababaihan ang nagdaragdag sa mga suliraning pambansa.

            

Ang babae ay katuwang sa pamumuhay. Hindi sila katulong na tagasunod sa lahat ng mga ipinag-uutos ng ilang mag-aastang “Panginoon.” Sila’y karamay sa suliranin at kaagapay sa mga pangyayaring nagdudulot ng pait sa bawat miyembro ng pamilya.

           

 Tunay na ang mga kababaihan ay hindi lamang kasama kundi kabahagi sa pagpapaunlad ng bayan sa lahat ng panahon.

           

 Marami na ring samahan ang itinatag upang mangalaga at magbigay-proteksyon sa mga kababaihan. Ilan sa mga ito ay Gabriela, Tigil-bugbog Hotline at marami pang iba. Patuloy ang mga samahang ito sa pakikibaka upang sugpuin ang patuloy na diskriminasyon sa pagitan ng kalalakihan at kababaihan. Layunin nilang mabigyan ng edukasyon at kamulatan sa mga karapatang dapat ipakipaglaban ng mga kababaihan.

Pangatnig

Pangatnig ang tawag sa mga kataga o salitang nag-uugnay ng dalawang salita, parirala, o 

sugnay na pinagsusunod-sunod sa pangungusap. Halimbawa: Layunin nilang mabigyan 

ng edukasyon at kamulatan sa mga karapatang dapat ipakipaglaban ng mga kababaihan.

Ang pangatnig na at ay nag-uugnay ng mga salitang edukasyon at kamulatan.

Sila’y karamay sa suliranin at kaagapay sa mga pangyayaring nagdudulot ng pait sa 

bawat miyembro ng pamilya. Ang pangatnig na at ay nag-uugnay ng dalawang sugnay. 

Ang unang sugnay ay sila’y karamay sa suliranin. Ang ikalawang sugnay ay kaagapay 

sa mga pangyayaring nagdudulot ng pait sa bawat miyembro ng pamilya.

May dalawang panlahat na pangkat ng mga pangatnig: (1) yaong nag-uugnay ng 

magkatimbang na yunit (2) yaong nag-uugnay ng di-magkatimbang na yunit.

Sa unang pangkat, kabilang ang mga pangatnig na at, pati, saka, o, ni, maging, ngunit, 

subalit, atbp. Ang mga pangatnig na ito ay nag-uugnay ng mga salita, parirala, at sugnay 

na magkatimbang o mga sugnay na kapuwa makapag-iisa.

Sa ikalawang pangkat naman ay kabilang ang mga pangatnig na kung, nang, bago, 

upang, kapag o pag, dahil sa, sapagkat, palibhasa, kaya, kung gayon, sana, atbp. Ang 

mga pangatnig na ito ay nag-uugnay ng dalawang sugnay na hindi timbang, na ang 

ibig sabihin ay pantulong lamang ng isang sugnay.






PAGNINILAY


Inatasan kami ni Gng. Mixto na magsaliksik tungkol sa bansang Taiwan at magkaroon ng kopya ng kanilang sanaysay.


Nagkaroon muna kami ng talakayan patungkol sa Taiwan tsaka naman na kami dumiretso sa sanaysay. Amin itong binasa. Nagkaroon uli ng talakayan patungkol sa aming binasa. Nagbigay si Gng. Mixto ng takdang-aralin na kami ay suslat ng sanaysay tungkol sa kaibahan ng dalagang Pilipina noon sa ngayon.


At dahil sa sanaysay din naman ang pinag-uusapan, amin na rin itong tinalakay. Kaugnay nito ay nagkaroon kami ng pangkatan. Napunta sa aming grupo ang Gawain 3. Gagawa kami ng Hierarchy Pyramid at sa bawat palapag nun, isusulat namin ang mga impormasyong aming nakalap sa binasang sanaysay mula sa pinakaimportante patungong importante.


Pagkatapos ng Sanaysay, tinalakay din namin ang pangatnig na nag-uugnay sa magkatimbang at di magkatimbang. Nagkaroon kami ng maikling pagsusulit tungkol dito.


Bukod sa mga pagsusulit, pinagawa rin kami ng editorial na pumapaksa sa mga larawang ipinakita sa amin ni Gng. Mixto. Bibilugan namin lahat ng pangatnig na aming nagamit. Karamihan sa amin ay pinili ang larawan ng mga batang yagit na natutulog sa hagdanan. Ito ay pumapaksa sa kahirapan. Ibinahagi ng iba kong kaklase ang kanilang gawa sa klase.